Γράφει ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Άνταμ Τάλεμπ
Διευθυντής Τμήματος Σύμπλοκης Στεφανιαίας Νόσου – Χρονίων Ολικών Αποφράξεων (CTO), Δομικών Καρδιοπαθειών και Πνευμονικής Αγγειοπλαστικής Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Τι είναι η Χρόνια Θρομβοεμβολική Πνευμονική Υπέρταση (ΧΘΠΥ);
Η Χρόνια Θρομβοεμβολική Πνευμονική Υπέρταση (ΧΘΠΥ) είναι μια νόσος που οφείλεται στην παρουσία οργανωμένων θρόμβων στις πνευμονικές αρτηρίες (στις αρτηρίες των πνευμόνων). Οι θρόμβοι αυτοί προκαλούν στένωση ή ακόμα και απόφραξη των πνευμονικών αρτηριών, με συνέπεια την εμφάνιση πνευμονικής υπέρτασης (αυξημένης πίεσης στις αρτηρίες των πνευμόνων), που μακροπρόθεσμα οδηγεί σε ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας της καρδιάς.
Πολλοί ασθενείς με οξεία πνευμονική εμβολή μπορεί στο μέλλον να πασχίσουν από πνευμονική υπέρταση. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό ασθενών που πάσχουν από ΧΘΠΥ δεν έχουν διαγνωσμένο επεισόδιο οξείας πνευμονικής εμβολής, αλλά έχουν συνοδά νοσήματα του μηχανισμού πήξης του αίματος. Είναι μια νόσος με μεγάλη νοσηρότητα και η πρόγνωσή της, χωρίς θεραπεία, είναι κακή, με χαμηλά ποσοστά επιβίωσης στην πενταετία.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα της πνευμονικής υπέρτασης;
Το συχνότερο σύμπτωμα των ασθενών με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση λόγω θρομβοεμβολικής νόσου είναι η δύσπνοια και η εύκολη κόπωση στην προσπάθεια, ενώ αν καταλήξει σε ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας, ο ασθενής εμφανίζει οιδήματα στα κάτω άκρα, οίδημα στην κοιλιακή χώρα, καθώς και ηπατική κίρρωση και ανεπάρκεια. Σπανιότερα μπορεί να εκδηλωθεί με κυάνωση, λιποθυμικό επεισόδιο ή αιμόπτυση, που είναι συμπτώματα προχωρημένης νόσου.
Πολύ συχνά η διάγνωση της νόσου καθυστερεί να τεθεί, καθώς τα συμπτώματα των ασθενών συγχέονται με τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, το άσθμα ή την διαστολική καρδιακή ανεπάρκεια. Σε κάθε ασθενή με δύσπνοια είναι σημαντικό να μπαίνει στη διαφορική διάγνωση η πνευμονική υπέρταση και σε κάθε ασθενή με πνευμονική υπέρταση να τίθεται η υποψία θρομβοεμβολικής νόσου.
Ποια τα αίτια εμφάνισης πνευμονικής υπέρτασης;
Εάν και τα αίτια εμφάνισης πνευμονικής υπέρτασης παραμένουν ασαφή γνωρίζουμε πως οι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση της πνευμονικής υπέρτασης είναι:
- Η χρήση ναρκωτικών ουσιών
- Οι θρόμβοι στους πνεύμονες
- Η συμφοριτική καρδιακή ανεπάρκεια
- Η ηπατική νόσος
- Οι Συγγενείς καρδιοπάθεια
- Η χρόνια βρογχίτιδα
- Το εμφύσημα
- Η πνευμονική ίνωση
Πώς γίνεται η διάγνωση της;
Η διάγνωση της πνευμονικής υπέρτασης γίνεται κυρίως με δύο εξετάσεις:
Για την αρχική διερεύνηση των συμπτωμάτων είναι σημαντικό ο ασθενής να υποβάλλεται σε ακτινογραφία θώρακος, σπειρομέτρηση, ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπέρηχο καρδιάς. Στη συνέχεια είναι απαραίτητη η πραγματοποίηση σπινθηρογραφήματος αερισμού-αιμάτωσης, όπου αν είναι φυσιολογικό, αποκλείει τη διάγνωση της ΧΘΠΥ. Αν το σπινθηρογράφημα είναι παθολογικό, τότε ακολουθεί αξονική αγγειογραφία πνευμόνων, πνευμονική αγγειογραφία, μαγνητική τομογραφία πνευμόνων ή δεξιός καθετηριασμός, όπου τίθεται κατηγορηματικά η διάγνωση.
Πνευμονική υπέρταση: Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Πρώτης γραμμής θεραπεία είναι η χειρουργική αντιμετώπιση με πνευμονική ενδαρτερεκτομή, αν αυτό είναι δυνατό. Σε ασθενείς που κρίνονται ως ανεγχείρητοι ή δεν υπάρχει η δυνατότητα χειρουργικής αντιμετώπισης, προσφέρεται η αγγειοπλαστική πνευμονικών αρτηριών (Balloon Pulmonary Angioplasty). Eίναι μια επέμβαση που πραγματοποιείται σε πολύ μικρό αριθμό εξειδικευμένων κέντρων παγκοσμίως.
Η επέμβαση αποσκοπεί στη μείωση της πίεσης των πνευμονικών αρτηριών με τη διάνοιξη των θρομβωμένων κλάδων, δίνοντας ποιότητα ζωής στον ασθενή και επιτρέποντας τη μείωση της χρόνιας φαρμακευτικής αγωγής. Η επέμβαση πραγματοποιείται από την μηριαία φλέβα με τοπική αναισθησία και με την καθοδήγηση ακτινοσκόπησης. Οι πιέσεις στην πνευμονική κυκλοφορία παρακολουθούνται συνεχώς κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Η αγγειοπλαστική βελτιώνει τις αιμοδυναμικές παραμέτρους της πνευμονικής κυκλοφορίας και σταδιακά καταλήγει στην κλινική βελτίωση των ασθενών, συνήθως μετά από τρείς με τέσσερις συνεδρίες.
Μετά την αγγειοπλαστική, ο ασθενής θα παραμείνει στο νοσοκομείο για παρακολούθηση μία ημέρα και θα πάρει εξιτήριο την επομένη της επέμβασης. Είναι μια επέμβαση ασφαλής, όταν πραγματοποιείται από έμπειρους Επεμβατικούς Καρδιολόγους.
Σε ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε πνευμονική ενδαρτερεκτομή ή αγγειοπλαστική πνευμονικών αρτηριών, ή παραμένουν έντονα συμπτωματικοί ακόμα και μετά την επέμβαση, χορηγείται φαρμακευτική αγωγή και συγκεκριμένα το φάρμακο Riociguat το φάρμακο Riociguat, που σήμερα είναι το μοναδικό φαρμακευτικό σκεύασμα που αποδεδειγμένα ωφελεί ασθενείς με Χρόνια Θρομβοεμβολική Πνευμονική Υπέρταση.
Ένα από τα πρωτοπόρα νοσοκομεία παγκοσμίως στην αντιμετώπιση της ΧΘΠΥ είναι το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Σαν Ντιέγκο, στο website του οποίου είναι διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες
Συχνές ερωτήσεις:
Ποιες τιμές της πνευμονικής υπέρτασης είναι φυσιολογικές;
Η φυσιολογική πίεση της πνευμονικής αρτηρίας είναι 11-20 mm Hg σε ηρεμία. Εάν η πίεση στην πνευμονική αρτηρία είναι μεγαλύτερη από 25 mm Hg, όπως μετράται με δεξιό καρδιακό καθετηριασμό, είναι υψηλή και ονομάζεται πνευμονική υπέρταση.
Τι σημαίνει ήπια πνευμονική υπέρταση;
Η ήπια πνευμονική υπέρταση είναι μια κατάσταση όπου η μέση πίεση της πνευμονικής αρτηρίας είναι ελαφρώς αυξημένη, αλλά όχι αρκετά υψηλή ώστε να θεωρείται σοβαρή.
Πηγές:
