Γράφει ο Δρ. Adam Taleb, Επεμβατικός Καρδιολόγος & Διευθυντής Τμήματος Σύμπλοκης Στεφανιαίας Νόσου – Χρονίων Ολικών Αποφράξεων (CTO), Δομικών Καρδιοπαθειών και Πνευμονικής Αγγειοπλαστικής Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
Τι είναι ο αριστερός καθετηριασμός;
Ο αριστερός καθετηριασμός, ή αλλιώς καθετηριασμός της αριστερής κοιλίας, είναι η τοποθέτηση ενός λεπτού καθετήρα στην αριστερή κοιλία, που γίνεται για τη διάγνωση συγκεκριμένων καρδιακών νοσημάτων.
Ο καθετήρας τοποθετείται στην αριστερή κοιλία διαμέσου της αορτικής βαλβίδας και αρχικά γίνεται μέτρηση των πιέσεων στην αορτή και στην αριστερή κοιλία. Μετά μπορεί να ακολουθήσει αριστερή κοιλιογραφία, όπου χορηγείται σκιαγραφική ουσία στην αριστερή κοιλία και μελετάται η κινητικότητα των τοιχωμάτων καθώς και η στεγανότητα της σύγκλεισης των βαλβίδων. Είναι μια διαδικασία πολύ σημαντική στη διερεύνηση βαλβιδοπαθειών (στένωση ή ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας, ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας), στην εκτίμηση της κινητικότητας των καρδιακών τοιχωμάτων καθώς και στην παρουσία μεσοκοιλιακού ελλείματος και μεσοκοιλιακής επικοινωνίας.
Επίσης, ο καθετηριασμός βοηθάει στη διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας, τόσο με την εύρεση αυξημένων ενδοκοιλιακών πιέσεων όσο και με τη μειωμένη συσταλτικότητα των τοιχωμάτων της αριστερής κοιλίας. Παράλληλα, σήμερα είναι διαθέσιμοι καθετήρες που έχουν τη δυνατότητα ταυτόχρονης καταγραφής των πιέσεων της αριστερής κοιλίας καθώς και της αορτής, που είναι απαραίτητοι για τη διερεύνηση του βαθμού στένωσης της αορτικής βαλβίδας, ειδικά σε περιπτώσεις διαφοροδιαγνωστικού διλλήματος.
Η κοιλιογραφία ιστορικά απετέλεσε το βασικό μέσο εκτίμησης του κλάσματος εξώθησης της αριστερής κοιλίας, πριν την ανακάλυψη του υπέρηχου καρδιάς.
Σε ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, όπου κάθε καθυστέρηση στην αντιμετώπιση της απόφραξης έχει άμεση επίδραση στην τελική έκβαση της περιπέτειας υγείας του ασθενούς, ο αριστερός καθετηριασμός και η κοιλιογραφία μπορούν να πραγματοποιηθούν άμεσα στο Αιμοδυναμικό εργαστήριο και να γίνει μια ταχύτατη εκτίμηση του κλάσματος εξωθήσεως καθώς και να τεθεί η διάγνωση σε περίπτωση επιπλεγμένου εμφράγματος (ρήξη ελεύθερου τοιχώματος, ρήξη τενόντιας χορδής μιτροειδούς βαλβίδας και οξεία ανεπάρκεια, παρουσία ανευρύσματος αριστερής κοιλίας, παρουσία μεσοκοιλιακής επικοινωνίας). Αυτές οι πληροφορίες μπορούν να αλλάξουν ριζικά το πλάνο αντιμετώπισης του ασθενούς και να καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα.
Ο αριστερός καθετηριασμός πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία, με προσπέλαση στο 95% από την κερκιδική αρτηρία του άνω άκρου. Μπορεί επίσης να γίνει προσπέλαση και από τη μηριαία αρτηρία, αν δεν είναι εφικτό από την κερκιδική. Ο ασθενής παραμένει ξύπνιος κατά τη διάρκειά της και δεν αισθάνεται πόνο. Αρχικά χορηγείται τοπική αναισθησία στην περιοχή του καρπού και στην συνέχεια τοποθετείται ο καθετήρας με ακτινοσκοπική καθοδήγηση στην καρδιά.
Αν ο ασθενής έχει ιδιαίτερα αυξημένες ενδοκοιλιακές πιέσεις, ένδειξη απορυθμισμένης καρδιακής ανεπάρκειας, είναι δυνατό ο καθετήρας να αποσυρθεί και στη θέση του να τοποθετηθεί αντλία υποβοήθησης της αριστερής κοιλίας, εάν απαιτείται. Ρόλος της αντλίας είναι να προωθεί το αίμα από την αριστερή κοιλία στην αορτή, ώστε να ξεκουράζει την καρδιά και να βοηθά στην ανάρρωσή της. Ο ασθενής σταθεροποιείται και δίνεται έτσι ο απαραίτητος χρόνος για να σχεδιαστεί το πλάνο θεραπείας εξατομικευμένα.
Τι πρέπει να γνωρίζω μετά τον αριστερό καθετηριασμό;
Μετά τον αριστερό καθετηριασμό, ο ασθενής παραμένει για παρακολούθηση στο νοσοκομείο για μερικές ώρες και παίρνει εξιτήριο αυθημερόν. Στα κατάλληλα εκπαιδευμένα χέρια, είναι μια επέμβαση ασφαλής, με χαμηλό ποσοστό επιπλοκών και μεγάλη διαγνωστική αξία.
